 |
Megaregion |
Region karpacki |
| Prowincja |
Karpaty Zachodnie |
| Podprowincja |
Zewnętrzne Karpaty Zachodnie |
| Makroregion |
Beskidy Zachodnie |
| Mezoregion |
Gorce |
Zajmowane
jednostki
administracyjne |
Polska:
– woj. małopolskie
– powiat limanowski, powiat nowotarski |
 |
 Podkarpacie
Położenie
Województwo Podkarpackie położone jest w południowo-wschodniej części Polski. Pod względem wielkości zajmuje 11 miejsce w Polsce, jego powierzchnia wynosi bowiem 17 846 km². Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, która wynosi 2 103 505 osób, region ten usytuował się na 9 miejscu. Powstał w wyniku scalenia terenów obejmujących dawne województwa rzeszowskiego czyli województw przemyskiego i rzeszowskiego, a także fragmentu krośnieńskiego, tarnobrzeskiego i tarnowskiego w 1999 roku. Od zachodu województwo graniczy z województwem małopolskim, od północnego zachodu z województwem świętokrzyskim, od północnego wschodu z województwem lubelskim, od południa z krajem preszowskim Słowacji, zaś od wschodu z obwodem lwowskim i obwodem zakarpackim Ukrainy. Obszar województwa podkarpackiego jest rozległy, obejmuje on środkową część Podkarpacia, a w tym wschodnią część Podkarpacia Północnego (wschodnią część Kotliny Sandomierskiej), zachodnią część Zewnętrznych Karpat Zachodnich, zachodni fragment Zewnętrznych Karpat Wschodnich oraz zaledwie niewielką część Roztocza. Biorąc pod uwagę historyczne granice, podkarpackie obejmuje dawne tereny południowo-wschodniej Małopolski. Stolicą województwa jest Rzeszów i zarazem siedzibą władz administracyjnych. W Podkarpackim wyróżniają się trzy najznaczniejsze pod względem wielkości rzeki. Są nimi dwa prawe dopływy Wisły czyli San i Wisłoka, a także dopływ Sanu czyli Wisłok. W województwie znajduje się również rzeka Strwiąż i Mszanka, obie uchodzę do Dniestru i należą do zlewni Morza Czarnego. Pozostałe rzeki, występujące w województwie, należą do zlewni Morza Bałtyckiego. Rzeki województwa podkarpackiego są w Polsce uznawane za jedne z najczystszych, czym region ten może się poszczycić.
O regionie
Charakterystycznymi dla województwa podkarpackiego czynnikami są bez wątpienia zróżnicowane warunki przyrodnicze, społeczno-gospodarcze, ekonomiczne jak i historyczne . Region ma swój duży wkład w gospodarkę krajową. Stało się tak w oparciu o czynniki rozwoju województwa i jego potencjalne warunki. Podstawowymi funkcjami regionu są funkcja rolnicza rekreacyjno-wypoczynkowa, a także turystyczna. Nie obejdzie się również bez takich odłamów gospodarki jak budownictwo, komunikacja i usługi socjalne oraz kulturalne. Aglomeracja Rzeszowska wraz z samym Rzeszowem odgrywa znaczną rolę w istniejącej strukturze funkcjonalno-przestrzennej województwa. Stolica województwa jest utożsamiana z istotnym czynnikiem, mającym równoważyć rozwój obszaru regionu. Rzeszów dysponuje znacznym potencjałem gospodarczym oraz intelektualnym. Jest największym miastem w województwie, spełnia całą listę funkcji o charakterze ponadregionalnym. W niedalekiej odległości od niego znajdują się inne ośrodki regionalne, które również posiadają duży potencjał gospodarczo-społeczny. Są nimi głównie Tarnobrzeg, Stalowa Wola, Mielec, Dębica, Sanok, Przemyśl, Jasło oraz Jarosław. Użytki rolne zajmują w województwie 942,3 tysięcy ha, zaś biorąc pod uwagę gęstość dróg wynosi ona 80,9 km/100
Województwo wyróżnia się szczególnym położeniem. Wynika to z faktu graniczenia z Ukrainą i Słowacją. Jest to jeden z wielu niezaprzeczalnych walorów regionu. Jednym z nich jest bowiem jeszcze niezwykłej urody natura i środowisko. Dzięki nim Podkarpackie cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem turystów. To jeden z najpopularniejszych regionów turystycznych, przyciągających wciąż nowe rzesze zwiedzających, korzystających z uroków regionu. Szczególne znaczenie ma ją w województwie Bieszczady.
Atuty regionu
Wymieniając mocne strony województwa należy wspomnieć o istotnej roli, jaką odgrywa w nim miasto Rzeszów. Dynamiczny rozwój stolicy województwa przyczynia się do wzrostu znaczenia regionu na tle całego kraju. Miasto posiada liczne inwestycje zagraniczne, rozwija się pod względem przestrzennym. Miasto ulega intensywnej rewitalizacji, w związku z czym poprawia się również status życia jego mieszkańców. Dzięki rozwojowi Rzeszów występuje również jako ośrodek ponadregionalny. Rozwija się w nim również przemysł lotniczy – Dolina Lotnicza. Powstaje również aktualnie Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny w Rzeszowie. Port Lotniczy Rzeszów dzięki rozbudowa i modernizacja nabiera charakteru międzynarodowego. Stan dróg dojazdowych również jest zadawalający. W planach województwo ma budowę autostrady A4. Województwo posiada lotniska o parametrach międzynarodowych, np. Jasionkę. W posiadaniu regionu są także sieci lotnisk o zakładowym bądź też sportowym charakterze, w tym przypadku są to lotniska Mielec Krosno, a także Turbia koło Stalowej Woli.
W przemyśle województwa dominuje gałąź zajmująca się przemysłem lotniczym, elektromaszynowym, chemicznym, a także spożywczym. Łącznie wszystkie one wytwarzają prawie 70% produkcji przemysłowej podkarpackiego. Przemysł rolno-spożywczy skupia się w wielu branżach, między innymi w branży mięsnej, mleczarskiej, cukrowniczej, owocowo-warzywnej oraz zbożowo-młynarskiej. Głównymi ośrodkami, w których rozwija się przemysł elektromaszynowy są Rzeszów, Stalowa Wola oraz Mielec. Co do przemysłu chemicznego, najbardziej rozwija się on w Dębicy, Jaśle, a także Nowej Sarzynie.
Już od kilku lat w tamach obszarów aktywności gospodarczej w województwie podkarpackim funkcjonują dwie wyspecjalizowane strefy ekonomiczne. Są to Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna WISŁOSAN, a także Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK Mielec. Mielecka SSE została utworzona jako pierwsza strefa tego typu w naszym kraju. Obie strefy przyczyniły się do podniesienia poziomu zatrudnienia w województwie oraz zaktywizowały region pod względem ekonomicznym. Karpaty i Pogórze zachwycają oszałamiającymi walorami środowiskowymi. Miejsca te cechują się wysoką atrakcyjnością turystyczną, co wynika z faktu niezwykłego bogactwa cennych obiektów województwa, a także miejsc świadczących o bogatym dziedzictwie kulturowym. Mieszkańcy województwa dbają o zachowanie i podtrzymywanie tożsamości narodowej i kulturowej. Z duma kultywują tradycje zapoczątkowane przez przodków. Ludność zamieszkująca województwo podkarpackie identyfikuje się ze swym regionem, posiada wysoko rozwiniętą świadomość obywatelską. Wśród mieszkańców można odnotować niski poziom patologii społecznych. Niepodważalnym atutem są również zasoby naturalne podkarpackiego w postaci licznych lasów i kompleksów leśnych, rzek i zbiorników wodnych, zasobów gazu, wód geotermalnych, a także surowców budowlanych. Atrakcją dla zwiedzających są bogate pod względem historycznym i kulturowym miasta. Największy potencjał w kwestii walorów turystycznych mają spośród nich Przemyśl i Krosno.
Struktura wiekowa sprzyja rozwojowi województwa. To samo dzieje się z niewykorzystanymi zasobami fachowo wykwalifikowanej siły roboczej. Wysoki potencjał województwa wynika z kultury technicznej przedsiębiorstw przemysłu elektromaszynowego, oraz chemicznego. Dodatkowo dochodzi do tego wysoki potencjał środowiska akademickiego. Rozwój regionalny ochoczo wspiera dobrze rozwinięta siec instytucji pozarządowych.
Turystyka
Obszar, który znajduje się w województwie pod ochroną, przekracza średnią Polski o 20%. Miłośnicy natury znajdą coś dla siebie w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Zwolennicy pieszych wędrówek mogą tam skorzystać ze stworzonych specjalnie dla nich szlaków turystycznych o łącznej długości 130km. Turyści mają więc znakomita okazję do bliskiego kontaktu z przyrodą. Kolejnym parkiem, który oferuje niezwykle urozmaicony zbiór unikatowych okazów fauny i flory jest Magurski Park Narodowy. Można spotkać tam niedźwiedzie, wilki, bobry i rysie, a nawet żubry. Wszystko to chronione gatunki charakterystyczne dla tego regionu. To właśnie dzięki nim możliwa jest organizacja rozmaitych wycieczek edukacyjnych czy fotograficznych safari. Oprócz parków narodowych, na terenie województwa Podkarpackiego znajduje się 10 parków krajobrazowych, 17 obszarów krajobrazu chronionego, a także 71 rezerwatów przyrody. Dodatkowo, wciąż rośnie liczba gospodarstw, oferujących tak zwane agro-wakacje, dające możliwość produkcji żywności organicznej, lecz głównie zachęcających niebywałymi warunkami środowiskowymi. Dzięki wszystkim tym czynnikom region stał się światowej klasy bazą turystyczną.
Województwo Podkarpackie może poszczycić się mianem najmniej zanieczyszczonego regionu w całej Polsce. Oferuje ono wodę 1 klasy czystości. Podkarpackie jest zasobne w różnorodne wody mineralne i dzięki temu znane jest z bogactwa licznych uzdrowisk. Do ich grona zalicza się między innymi Rymanów Zdrój, Polańczyk czy też Iwonicz Zdrój. Największym sztucznym zalewem w Polsce, przy okazji leżącym na obszarze województwa podkarpackiego, jest Jezioro Solińskie. Jest ono miejscem idealnym dla uprawiania sportów wodnym, a także prowadzenia szkółek żeglarskich. Region posiada dużą liczbę szlaków turystycznych. Zachęcają one turystów do pieszych wycieczek na terenie województwa. Najbardziej interesujące znajdują się we wspomnianych już wcześniej Bieszczadach. Region obfituje również w różnej długości trasy rowerowe o bardzo zróżnicowanym poziomie trudności. W podkarpackim rozwija się stosunkowo nowy, coraz bardziej popularny rodzaj turystyki – turystyka konna. Licznie występujące stadniny oferują zainteresowanym lekcje jeździectwa na poziomie profesjonalnym, jak również rekreacyjnym. Łączna długość szlaków jeździeckich w województwie wynosi 140km. Amatorzy przejażdżek konnych mogą odbywać wycieczki od jedno do kilkudniowych.
Obiekty sakralne i świeckie stanowią dużą atrakcję regionu. Są one dobrze zachowane, co dodatkowo wzmaga zainteresowanie turystów. Nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu jest szlak turystyczny, wiodący przez aż 175 miejscowości. Obejmuje on liczne drewniane świątynie, pałace, dwory i dworki. Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie jest idealnym miejscem do zwiedzania dla miłośników historii, a także wycieczek szkolnych. Wspomniany zamek to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji szlacheckich w Polsce. Zawiera bardzo cenny kompleks parkowy. Ciekawymi są również pałace renesansowe w Krasiczynie oraz w Baranowie Sandomierskim. Zarówno te jak i inne liczne zabytki architektury województwa podkarpackiego stanowią niezbity dowód czy też swoiste świadectwo unikatowej różnorodności kulturowej, a także religijnej regionu.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
Grupa GMI
